«Η αγάπη αποτελείται από μία ψυχή που κατοικεί σε δύο σώματα», έγραψε μεταξύ των άλλων ο αρχαίος φιλόσοφος Αριστοτέλης. Για την αγάπη αυτή παλεύουν καθημερινά πολλά ζευγάρια, δίνοντας τη δική τους μάχη ενάντια στη φθορά του χρόνου και της τριβής της καθημερινότητας, αναζητώντας την ευτυχία. Τι είναι και πως βιώνεται όμως σήμερα η ευτυχία; Αποτελεί ένα συναίσθημα, ένα στόχο ή μια ουτοπία; Είναι μια λέξη ευχή μπροστά στην πεζή πραγματικότητα, δημιουργώντας το νόημα της προσδοκίας και που πολλές φορές, η ευτυχία ταυτίζεται με την αγάπη. Το μόνο σίγουρο είναι πως η αγάπη δεν συσχετίζεται απαραίτητα με αυτήν. Εάν θέλουμε να δούμε την πραγματική ταύτιση αγάπης και ευτυχίας, τότε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι «όταν τα χέρια του γονιού γεμίζουν από την αγκαλιά του παιδιού του!»
Ας πάμε όμως στο γάμο που θεωρείται ότι είναι ο ρόλος της ευτυχίας (ή δυστυχίας…). Παλαιότερα η κοινωνία συσχέτιζε τον ευτυχισμένο με τον παντρεμένο και αυτό γιατί ο θεσμός του γάμου είχε διαφορετική δομή σε σχέση με το σήμερα. Ο γάμος λοιπόν, μέσα από την πάροδο των χρόνων τροποποιήθηκε, με ολοένα και περισσότερα ζευγάρια να διαλέγουν εναλλακτικούς τρόπους για να κατοχυρώσουν την σχέση τους (δημαρχείο, σύμφωνο συμβίωσης). Πώς και γιατί άλλαξε όμως ο θεσμός αυτός;
Ο γάμος του χθες, προσέφερε μια κοινωνική και οικονομική ασφάλεια για τη γυναίκα, η οποία είχε ως ενασχόληση τα οικιακά και την ανατροφή των παιδιών (μάνα-τροφός). Επίσης, της παρείχε ανεξαρτησία μέσα στα κοινωνικά-ηθικά πρότυπα, της τότε συντηρητικής εποχής και από δεσποινίδα γινόταν κυρία. Άνοιγε δηλαδή ο δρόμος της κοινωνικής αξιοπρέπειας, αλλά και προσωπικής αυτονομίας, αφού έφευγε από πάνω της το οικογενειακό βάρος που την ήθελε άσπιλη, αμόλυντη και καθαρή για να παραδοθεί στον άνδρα της, που συνήθως γνώριζε στα σκαλιά της εκκλησίας.
Όμως η έννοια του γάμου σήμερα, άλλαξε γιατί η γυναίκα μπήκε δυναμικά στην παραγωγή, ειδικά μετά τη δεκαετία του ΄70. Έγινε οικονομικά ανεξάρτητη αφού μορφώθηκε, έμαθε να διεκδικεί την επαγγελματική της καταξίωση και απελευθερώθηκε σεξουαλικά. Δεν διστάζει να αμφισβητεί τον άνδρα και να τον χρεώνει, να τον απαξιώνει και… φυσικά σεξουαλικά να τον ευνουχίζει αλλάζοντας τις ισορροπίες στο κρεβάτι, δείχνοντάς του ότι είναι λίγος, μικρός και όχι αρκετός να την ικανοποιήσει, αφού η σιωπή του σεξ χθες έγινε φωνή με θυμό στο σήμερα . Η σύγχρονη γυναίκα λοιπόν, είναι αποφασιστική, θέτει υψηλές προσδοκίες, κόντυνε τον άνδρα και έγινε ρυθμιστής της κοινωνίας φέρνοντας τα πάνω κάτω στη σχέση των δύο φύλων . Τώρα, θα μου πείτε ότι η γυναίκα φταίει για όλα αυτά; Και αυτή προκάλεσε την επερχόμενη σύγκρουση και την αναζήτηση της ευτυχίας;
Ο άνδρας από την άλλη πλευρά, παγώνει μπροστά στο νέο πρότυπο γυναίκας, δείχνει να έχει παραδοθεί για τα καλά, μαλθακοποιήθηκε και από «την υπερπροστατευτική μαμά του» και φοβάται να διαχειριστεί την νέα πραγματικότητα, η οποία θέλει την γυναίκα να είναι δυναμική, αυτοδημιούργητη, εργατική και ασυμβίβαστη. Μάλιστα η αστική κοινωνία της έδωσε προνόμια ώστε η ισχυροποίηση της την οδηγεί στην μοναχική αυτονομία αλλά και στην άγαμη μητρότητα. Άρα ο άνδρας της έγινε λιγότερο απαραίτητος; Μήπως σε λίγο δεν θα τον χρειάζεται καθόλου; Και αν ναι τότε μπορούμε να πούμε στην ευτυχία «χαιρέτα μας…τον πλάτανο!»
Ο γάμος φαίνεται να αντιμετωπίζει κρίση, μέσα σε ένα πλαίσιο οικονομικής δυσπραγίας, σεξουαλικής απορρύθμισης (ο άνδρας χάνει το σεξουαλικό του ρόλο) και επαγγελματικής αμφισβήτησης, έτσι όπως έχει αποτυπωθεί τα τελευταία 10 χρόνια. Έχει ένα παροδικό χαρακτήρα μέσα στο χρόνο, με έντονες συγκρουσιακές καταστάσεις.Οι άνθρωποι δεν ανανεώνουν την σχέση τους και χάνουν το ενδιαφέρον τους όχι μόνο για το σεξ αλλά και για το σύντροφο. Σήμερα χωρίζουν γιατί δυστυχούν και βγαίνουν να κυνηγήσουν την χαμένη ευτυχία. Ακόμα λοιπόν και αυτοί που είχαν δώσει αμοιβαία υπόσχεση για κοινή πορεία κάτω από την στέγη της εκκλησίας ή του δημαρχείου, συχνά χτυπούν την πόρτα του δικηγόρου, για να χωρίσουν από μνήμες και συναισθήματα μέχρι μετρητά και σπίτια.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, τα διαζύγια στην χώρα μας, έχουν σημαντικά ανοδική τάση, με μέσο όρο 15.000 το χρόνο, την τελευταία τετραετία. Μάλιστα το 45% των διαζυγίων προέρχεται από ζευγάρια που ήταν παντρεμένα για τουλάχιστον 10 χρόνια. Το 2014 ο αριθμός των εκδοθέντων διαζυγίων ανήλθε στις 18.000. Ραγδαία αύξηση αν λάβει κανείς υπόψιν πως ο αριθμός των διαζυγίων το 2000 ήταν 13.000. Με βάση αυτά τα νούμερα, γίνεται λόγος γιαζευγάριαπου σταμάτησαν να προσπαθούν και απλά συνυπήρχαν, ήταν θεατέςμέσα στη δική τους σχέση, βολεμένοι αλλά και αποξενωμένοι από την προσωπική τους ζωή που βρίσκει αλλού καταφύγιο και… πιθανή ευτυχία. Η ζωή που τους ένωσε, τους άναψε και τους έκανε ανάμεσά τους να απολαμβάνουν τα «μπλεγμένα σεντόνια τους», τώρα ο ασυμβίβαστος-ανυποχώρητος εαυτός τους δεν ελπίζει και δεν περιμένει τίποτα, αποκτώντας ο καθένας τα δικά του σεντόνια!
Εν έτη 2018, τα σύγχρονα πρότυπα σχέσεων προστάζουν την ανάγκη της επιθυμίας του εύκολου και ωθούν τους ανθρώπους να επενδύουν στο ευκαιριακό συναίσθημα και στο ευκαιριακό σεξ, αδυνατώντας να κατανοήσουν την πραγματική σημασία της αγάπης και του έρωτα μέσα στο πλαίσιο της σχέσης. Ο ερωτικός χάρτης αλλάζει, με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ερωτική ζωή του σύγχρονου ατόμου, τάζοντας το ιδανικό ταίρι, μέσα από ένα καταιγισμό πληροφοριών: νέων, ωραίων, ελεύθερων και δεσμευμένων. Κεντρική ιδέα: πώς θα «αγοράσω» ηδονή, χωρίς να «πουλήσω» συναίσθημα. Ή ακόμη και να απολαύσω αυνανιζόμενος τις φαντασιώσεις που μου δημιουργούν «την δική μου ευτυχία», που την ζω χωρίς κόστος, εμπλοκή και δεσμεύσεις. Καλά να είναι ο ηλεκτρονικός μου υπολογιστής που με συντροφεύει ιδανικά και ευτυχισμένα!!
Οι νέοι άνθρωποι σήμερα αδυνατούν να επενδύσουν συναισθηματικά, δεν κάνουν υποχωρήσεις, προτιμούν την ανεξαρτησία τους, αποφεύγοντας την δέσμευση όλο και περισσότερο. Έχουν έντονο το ναρκισσιστικό στοιχείο που τους κάνει να χτίζουν το υπερεγώ και να γκρεμίζουν το «εμείς» της σχέσης. Έχουν μάθει να κυνηγούν την προσωπική τους ευμάρεια, την κοινωνική και επαγγελματική ανέλιξη, αδυνατώντας να αγαπήσουν, γιατί πιθανά δεν την ξέρουν και μάλλον φαίνεται και να μην την χρειάζονται. Πλέον δεν διψούν για συντροφικότητα και μοιάζουν να έχουν καταλάβει ότι το αληθινό παιχνίδι της πραγματικής ευτυχίας είναι η αυτολατρεία τους. Ο θεσμός του γάμου μοιάζει για αυτούς να μην έχει την ίδια εσωτερική αναπαράσταση με παλαιότερα και το «μέχρι να μας χωρίσει ο θάνατος» ακούγεται πιο παρωχημένο από ποτέ και ίσως γραφικό.
Η ευτυχία μοιάζει πιο πολύ με ένα ωραίο ποίημα που διαβάζει ο αναγνώστης, ψάχνοντας να ικανοποιήσει την πνευματική του ανησυχία, ενώ στην ανθρώπινη συμπεριφορά είναι μία ευχή που δυστυχώς πολλές φορές μετατρέπεται σε κατάρα, γιατί όλοι την θέλουμε και την κυνηγάμε ψάχνοντάς την από εδώ και από εκεί, κατηγορώντας όμως αυτόν που δεν μας την δίνει, θυμώνουμε με τον σύντροφο που φταίει για όλα και μας στερεί τη χαρά της, αλλά ξεχνάμε και μάλλον σιγά σιγά το αφήνουμε πίσω μας το πιο χαρακτηριστικό πρόσωπό της: τον εαυτό μας, που όσο τον βάζουμε να σκεφτεί τι θέλει και τι ζητάει μέσα σε μια σχέση που προσπαθεί να φτιάξει, τότε θα δει ότι η ευτυχία είναι μια εικόνα γεμάτη από νοήματα, λέξεις, εκφράσεις και συναισθήματα που γενναιόδωρα προσφέρουμε σε αυτόν που τον επιλέξαμε για να ευτυχίσουμε και οι δύο. Διαφορετικά ας την διαβάζουμε στην πεζογραφία, ας την περιγράφουμε με φαμφαρισμούς στις κοινωνικές μας παρέες και ας την φωτογραφίζουμε στα σέλφι μας, αφήνοντας απ΄ έξω…το μυαλό μας και τα συναισθήματά μας!
Θα κλείσω με τη φράση μιας κυρίας στα 49 της χρόνια, που όταν την ρώτησα γιατί δεν έχει παντρευτεί μέχρι τώρα και φυσικά δεν έχει κάνει και παιδί, είπε: «Γνώρισα πολλούς άνδρες, ήμουν όμως άτυχη γιατί κανείς δεν με έκανε ευτυχισμένη!» Εσείς μπορείτε, φίλοι αναγνώστες, να καταλάβετε την συνέχεια αυτής της άτυχης ευτυχίας…
Θάνος Ε. Ασκητής
Πηγή: Πρώτο Θέμα