Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη: Ψυχική, Σεξουαλική υγεία και Σχέσεις

Τα λόγια της Ε., 26 ετών, που ζει με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 τα τελευταία 4 χρόνια

“Πριν τη διάγνωση του διαβήτη είχα σταθερά καλή σεξουαλική ζωή, δεν είχα ιστορικό σε μυκητιάσεις ή ξηρότητα. Τους μήνες που άρχισε μάλλον να υπάρχει η νόσος, χωρίς να έχω τη διάγνωση, είχα για 5 μήνες συνεχόμενες μυκητιάσεις στον κόλπο για τις οποίες λάμβανα θεραπείες, κατόπιν επισκέψεων στον γιατρό, το ίδιο και ο σύντροφός μου.

Βέβαια, επειδή είχαμε μονογαμική σχέση για καιρό και είχαμε ελεύθερες επαφές αυτό μας έβαζε συνέχεια στην ίδια κατάσταση με τις αλληλο-μολύνσεις, ενώ εγώ είχα ξηρότητα στον κόλπο και έντονες συγκρούσεις μαζί του, επειδή δεν ήμουν διεγερμένη, πονούσα και υπήρχαν εκκρίσεις κατά τη διάρκεια της επαφής, που μόλις το αντιλαμβανόμουν ένιωθα αηδία, ήθελα να ντυθώ και να φύγω…

Ο σύντροφός μου με χρέωνε ότι δεν θέλω το σεξ μαζί του, ενώ εγώ δεν ένιωθα καθαρή, ένιωθα άρρωστη, χωρίς σεξουαλική επιθυμία. Ωστόσο, με τον συγκεκριμένο άνθρωπο το συναισθηματικό κομμάτι δεν πήγαινε καλά, οπότε και αυτό μπορεί να με απωθούσε, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν έδειχνε κατανόηση σε κάνενα επίπεδο. Μου έχει μείνει σαν μία αρκετά άσχημη περίοδος. ‘Ημουν 22 χρονών, μόλις είχα πάρει το πτυχίο μου, ήταν μία περίοδος που είχα φανταστεί ότι θα ένιωθα πιο δυνατή και πιο δημιουργική και σε συνδυασμό με το ότι δεν μπόρεσα να βρω άμεσα μία δουλειά στον κλάδο μου, αφήνοντας την ημιαπασχόληση που είχα πριν, είχα άπλετο χρόνο, κάτι που δεν επιδίωκα γενικά, με πάρα πολλές επισκέψεις σε γιατρούς.

Μετά τις επαναλαμβάνόμενες ιατρικές επισκέψεις βρέθηκε πολύ ανεβασμένο το σάκχαρο. Ένιωθα φθαρτή και θυμό, ότι σε αυτή την ηλικία δεν θα έπρεπε να ασχολούμαι με την υγεία μου και εν τέλει με το ζάχαρό μου, θα έπρεπε να περνάω καλά, όλος ο περίγυρός μου έκανε κάτι άλλο κι εγώ είχα να πάω για τρίτο υπέρηχο και να μου τρυπήσουν 8η φορά οι γιατροί το χέρι…

Μόλις σταθεροποίηκε η κατάσταση , γνώριζα πια τι έχω και τι μπορώ να κάνω γι’αυτό, εντάχθηκε ως μέρος της ρουτίνας μου, όπως πλένουμε τα δόντια μας όλοι οι άνθρωποι, εγώ νιώθω απλά ότι έχω να κάνω και την ινσουλίνη μου. Φροντίζω τον εαυτό μου, προσπαθώ να έχω σταθερά τη γυμναστική 3 φορές την εβδομάδα και να περπατάω, δύσκολο κάποιες φορές με την δουλειά να προσέχω απόλυτα τη διατροφή μου, αλλά το προσπαθώ. Η σεξουαλική ζωή έκτοτε δεν αντιμετώπισε κάνενα πρόβλημα.”

Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη αποτελεί μία εκστρατεία, που στοχεύει στην ευαισθητοποίηση για τον σακχαρώδη διαβήτη (ΣΚ). Χρησιμεύει ως μια σημαντική υπενθύμιση και επαγρύπνηση ότι ο επιπολασμός αυξάνεται παγκοσμίως.

Η ημερομηνία 14 Νοεμβρίου είναι αφιερωμένη στην γέννηση του Frederick Banting, γιατρού και ζωγράφου, ο οποίος μαζί με τον επιστήμονα Charles Best, προσέφεραν πρώτοι τον Οκτώβριο του 1921 την ιδέα που οδήγησε στην ανακάλυψη της ινσουλίνης.

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης, που επηρεάζει σχεδόν 415 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, είναι μια χρόνια μεταβολική νόσος, η οποία επιδρά αρνητικά στην ποιότητα ζωής. Οφείλεται σε μειωμένη έκκριση ή μειωμένη δράση της ινσουλίνης ή και των δύο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ολική (διαβήτης τύπου 1) ή μερική έλλειψη ινσουλίνης (διαβήτης τύπου 2). Ο ΣΔ τύπου 1 (πρώην ινσουλινοεξαρτώμενος ή νεανικός διαβήτης) είναι το πιο συχνό μεταβολικό νόσημα στην παιδική ηλικία, ένα πρόβλημα ιατρικό και παράλληλα κοινωνικό.

Οι πάσχοντες, προκειμένου να αποφύγουν τις επιπλοκές της ασθένειας και να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους, χρειάζεται να αναπροσαρμόσουν την ρουτίνα τους και να ενσωματώσουν στην καθημερινότητα τη δική τους θεραπεία.

Μπορεί να αισθάνεστε ότι υπάρχουν τρία «πρόσωπα» σε μία σχέση με ένα διαβητικό άτομο– εσείς, το άλλο άτομο και η ίδια η πάθηση.

Η συνεχής παρακολούθηση του σακχάρου στο αίμα, η χορήγηση της ινσουλίνης, ο προγραμματισμός του επόμενου γεύματος και των σωματικών συμπτωμάτων, που μαθαίνει να παρακολουθεί το άτομο με διαβήτη, ώστε να ανταποκρίνεται στην φροντίδα του εαυτού του, μπορεί να φέρουν εξάντληση, απορία, εκνευρισμό, τόσο στον ίδιο τον άνθρωπο, όσο και στη σχέση του. Από τους γάμους έως τις φιλίες, τα ραντεβού μέχρι την επαγγελματική ζωή, ο διαβήτης φαίνεται να δίνει το παρόν σε κάθε πτυχή των σχέσεων.

Σε έρευνα για τις χρόνιες παθήσεις, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες δήλωσαν πώς  η αυτοφροντίδα τους επηρέαζε αρνητικά τις σχέσεις τους.

Άραγε πόσο σημαντικό είναι, σε κάθε περίπτωση που ένα κοντινό μας πρόσωπο, πόσο μάλλον ο σύντροφός μας, ζει με ένα χρόνιο νόσημα, σωματικό ή ψυχικό, εμείς να γνωρίζουμε:

  • Τι είναι η συγκεκριμένη νόσος;
  • Τι συναισθήματα μπορεί να δημιουργεί;
  • Πώς μπορούμε να συμβάλλουμε ενεργά στη φροντίδα, ακόμη κι αν αυτό συνεπάγεται τον έμμεσο, αλλα πολύτιμο, τρόπο ψυχικής ενθάρρυνσης και στήριξης;

Η σημασία της ψυχοεκπαίδευσης:

Είτε είμαι γονέας, φίλος ή σύντροφος οφείλω να γνωρίζω τι συμβαίνει στον αγαπημένο μου. Αν ρωτήσουμε τα άτομα με χρόνια νοσήματα ποιος πραγματικά νιώθουν ότι κατανοεί τι είναι αυτό που έχουν, οι απαντήσεις θα μας απογοητεύσουν.

Η Ψυχοεκπαίδευση αποτελεί μια ψυχοθεραπευτική παρέμβαση με τρεις βασικούς πυλώνες την:

  1. Ενημέρωση για τη νόσο
  2. Εκπαίδευση σε δεξιότητες επικοινωνίας, αποτελεσματικής επίλυσης των προβλημάτων, αντιμετώπισης του στρες και βελτίωσης των διαπροσωπικών σχέσεων
  3. Υποστήριξη ασθενών και οικογενειών για την αντιμετώπιση των συνεπειών της νόσου στην καθημερινή ζωή

Όπως είχε πει και ο Oliver Sacks, Βρετανός νευρολόγος  (1933-2015), “Εξετάζοντας την ασθένεια, αποκτούμε γνώση για την ανατομία και τη φυσιολογία της ασθένειας. Εξετάζοντας το άτομο με την ασθένεια, αποκτούμε γνώση για τη ζωή.”.

Ευχαριστώ πολύ την Ε. για την εμπιστοσύνη και το μοίρασμα της δικής της ιστορίας, που αποσκοπεί να δώσει δύναμη σε κάθε άνθρωπο, ο οποίος ενδέχεται να βρει τον εαυτό του σε σημεία του δικού της βιώματος.

Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.