Σεξουαλική Συμπεριφορά και Ανδρική Σεξουαλικότητα: Μια Σύνθετη Πραγματικότητα
Η σεξουαλικότητα αποτελεί έναν ιδιαίτερα πολύπλοκο και πολυδιάστατο τομέα της ανθρώπινης ζωής, ο οποίος επηρεάζεται από βιολογικούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες. Ένα ζήτημα που απασχολεί ολοένα και περισσότερους ειδικούς της ψυχικής και σεξουαλικής υγείας είναι η σεξουαλική συμπεριφορά ετεροφυλόφιλων ανδρών που εμπλέκονται σε σεξουαλικές σχέσεις με άλλους άνδρες. Η θεώρηση αυτής της συμπεριφοράς απαιτεί προσεκτική ανάλυση, μακριά από τα στερεότυπα και τις εύκολες γενικεύσεις.
Σεξουαλικός Προσανατολισμός και Ερωτική Επιλογή
Μία βασική παρανόηση που συχνά παρατηρείται αφορά τη σύγχυση μεταξύ σεξουαλικής συμπεριφοράς και σεξουαλικού προσανατολισμού. Όπως επισημαίνει ο δρ. Τζο Κορτ, Αμερικανός ψυχοθεραπευτής και σεξολόγος, η ερωτική πράξη μεταξύ ανδρών δεν αποτελεί αυτόματα ένδειξη ομοφυλοφιλικού προσανατολισμού. Η σεξουαλική συμπεριφορά είναι κάτι που εκδηλώνεται, ενώ ο σεξουαλικός προσανατολισμός αφορά βαθύτερες συναισθηματικές και ερωτικές προτιμήσεις.
Παράγοντες που Επηρεάζουν τη Συμπεριφορά
Οι λόγοι για τους οποίους ένας άνδρας επιλέγει να εμπλακεί σε σεξουαλική επαφή με άλλον άνδρα είναι πολλαπλοί και συχνά αλληλένδετοι. Στους παράγοντες αυτούς συγκαταλέγονται:
- Η πρωκτική απόλαυση: Μία μορφή σωματικής ηδονής που πολλοί άνδρες αναζητούν ανεξάρτητα από τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό. Ας μην ξεχνάμε ότι ο πρωκτός είναι «άφυλος» και είναι μία περιοχή που διαθέτει πληθώρα νευρικών απολήξεων αποτελώντας έτσι μία ερωτογενή ζώνη. Μάλιστα, 5 με 7 εκατοστά εντός του ορθού, εντοπίζεται ο προστάτης αδένας, η διέγερση του οποίου φέρει ιδιαίτερη ευχαρίστηση στον άνδρα.
- Τραυματικές εμπειρίες ή καταναγκαστική σεξουαλική συμπεριφορά: Ορισμένοι άνδρες αναζητούν τέτοιου είδους εμπειρίες ως μέσο διαχείρισης παλαιότερων τραυμάτων και ως τρόπο αυτορρύθμισης του αρνητικού συναισθήματος.
- Σχέση με τον πατέρα ή άλλες πρώιμες εμπειρίες: Οι σχέσεις κατά την παιδική ηλικία μπορεί να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο ένας άνδρας διαμορφώνει τη σεξουαλική του ταυτότητα. Η εικόνα ενός αυστηρού, ανικανοποίητου από τα κατορθώματα του γιου του, πατέρα μπορεί να οδηγήσει τον γιο στην αναζήτηση επικύρωσης από έναν άλλον άντρα στα ενήλικα χρόνια, προσφέροντας του ακόμη και σεξουαλική ηδονή.
- Δευτερογενή οφέλη ή μαζοχιστικές τάσεις: Κάποιες φορές, η εμπλοκή μπορεί να συνδέεται με ψυχολογικές ανάγκες όπως η ανάγκη για έλεγχο ή τιμωρία.
- Φετιχιστικές τάσεις ή αίσθημα ντροπής απέναντι στη σύντροφο: Ορισμένοι άνδρες βιώνουν ενοχές ή δυσκολία να εκφράσουν τις φαντασιώσεις τους ,που αφορούν την πρωκτική διείσδυση στο δικό τους σώμα, μέσα στη σταθερή ετεροφυλοφιλική τους σχέση, με αποτέλεσμα να αναζητήσουν την εκπλήρωση αυτής της φαντασίωσης σε έναν άλλον άνδρα.
Κοινωνικά Στερεότυπα και Στίγμα
Ένα ακόμα κρίσιμο ζήτημα είναι ο τρόπος με τον οποίο η κοινωνία αντιμετωπίζει αυτές τις συμπεριφορές. Ενώ όταν μία γυναίκα φαντασιώνεται σεξουαλικές εμπειρίες με άλλη γυναίκα συχνά αυτό ερμηνεύεται ή φετιχοποιείται χωρίς στιγματισμό, η αντίστοιχη περίπτωση για έναν άνδρα συνοδεύεται από στίγμα, αμφισβήτηση του ανδρισμού του και συχνά έντονη εσωτερική σύγκρουση.
Ερωτήματα Αυτογνωσίας
Ο δρόμος προς την κατανόηση της σεξουαλικής ταυτότητας μπορεί να ξεκινήσει μέσα από προσωπική ενδοσκόπηση. Ερωτήσεις όπως:
- Πώς ένιωθα απέναντι στα αγόρια στην παιδική και εφηβική ηλικία;
- Έχω ομοφοβικά συναισθήματα που με επηρεάζουν;
- Ποιο φύλο με ελκύει περισσότερο στη φαντασία και στην καθημερινότητα;
- Με ποιον θα ήθελα να μοιραστώ τη ζωή μου;
μπορούν να βοηθήσουν τον κάθε άνδρα να διερευνήσει τις εσωτερικές του ανάγκες και προτιμήσεις χωρίς ενοχές.
H-OCD: Ο Ιδεοψυχαναγκαστικός Φόβος Ομοφυλοφιλίας
Εδώ αξίζει να σημειωθεί, ένα φαινόμενο που συχνά παρατηρείται και είναι το λεγόμενο H-OCD (Homosexual Obsessive Compulsive Disorder). Πρόκειται για μια μορφή ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής που χαρακτηρίζεται από επίμονες και ενοχλητικές σκέψεις ομοφυλοφιλικού περιεχομένου, στις οποίες ο άνδρας διακατέχεται από τον φόβο του να είναι ο ίδιος ομοφυλόφιλος και οι ιδεοληψίες αυτές συνοδεύονται παράλληλα από καταναγκασμούς δηλαδή συμπεριφορές όπως υπερβολικός έλεγχος αντιδράσεων, αποφυγή ερεθισμάτων ή αναζήτηση διαβεβαίωσης του ανδρισμού τους, προκειμένου να απαλλαγούν από τις αμφιβολίες περί του σεξουαλικού τους προσανατολισμού. Όπως είναι φανερό, το φαινόμενο αυτό διαφέρει από τον άνδρα που συνειδητά επιλέγει το σεξ με έναν άλλον άνδρα.
Ο Ρόλος της Συντρόφου
Σε μια ετεροφυλοφιλική σχέση, η διαχείριση τέτοιων θεμάτων απαιτεί ανοιχτή επικοινωνία, με μία όμως παράλληλη διατήρηση της ιδιωτικότητας και ερωτική ενσυναίσθηση. Η κατανόηση και η αποδοχή των φαντασιώσεων ή των αναγκών του άλλου χωρίς ενοχοποίηση του παρελθόντος μπορεί να ενισχύσει τη σχέση και να βαθύνει το συναίσθημα.
Συμπερασματικά
Οι ειδικοί στον τομέα της ψυχικής και σεξουαλικής υγείας προτείνουν την αποφυγή στερεοτυπικών κατηγοριών ενώ συμβουλεύουν την εστίαση στην προσωπική ιστορία και τις πραγματικές ανάγκες του ατόμου. Άλλωστε, όπως εύστοχα έχει αναφέρει ο σεξοθεραπευτής Τζακ Μόριν:
«Αν πας σε πόλεμο με τη σεξουαλικότητά σου, θα χάσεις και θα καταλήξεις με περισσότερα προβλήματα από όταν ξεκίνησες. Δεν έχω δει ούτε μία εξαίρεση στον κανόνα.»
Η αποδοχή, η κατανόηση και η αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας όταν χρειάζεται αποτελούν τα κλειδιά για την ισορροπία και την ψυχική ευεξία.
Κακούρου Άρτεμις Αναστασία, Ψυχολόγος MSc, Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.