Η διαδικτυακή πορνογραφία είναι, δυστυχώς συχνά, η πρώτη πηγή σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης για πολλούς εφήβους. Έρευνες έχουν δείξει ότι, τόσο η σπάνια, όσο και η συχνή χρήση πορνογραφικών ιστοσελίδων έχουν συσχετιστεί σημαντικά με κακή κοινωνική προσαρμογή. Τα περισσότερα παιδιά, πλέον, από νωρίς έχουν το δικό τους κινητό και αυτό δημιουργεί ποικιλία ερωτημάτων και ανησυχιών σχετικά με το πώς μπορώ να «ελέγξω» πού έχει πρόσβαση το παιδί μου, αλλά και πώς τελικά μπορώ να το προστατέψω από τη θύελλα ακατάλληλου, σκληρού, δυσνόητου και «χωρίς τέλος» διαδικτυακού περιεχομένου;
Οι έφηβοι έχουν πρόσβαση σε περιεχόμενο για ενηλίκους χωρίς, όμως, να έχουν αναπτύξει πλήρως το νευρικό τους σύστημα. Στην πραγματικότητα, μετά την παιδική ηλικία, η πιο ευαίσθητη περίοδος νευρολογικής ευπάθειας είναι η εφηβεία. Πολλοί έφηβοι εκτίθενται για πρώτη φορά σε πορνό περί την ηλικία των 13 ετών.
Με ποιους τρόπους επηρεάζονται οι έφηβοι από το πορνό; Η δύναμη της σεξουαλικής τεχνολογίας έγκειται στο γεγονός ότι δημιουργεί «υπερ-φυσιολογικά» ερεθίσματα. Προσφέρει διέγερση που είμαστε εξελικτικά προγραμματισμένοι να βρίσκουμε συναρπαστική, αλλά σε επίπεδο που ξεπερνά αυτό που μπορεί να μας προσφέρει η ίδια η φύση, σε σύγκριση δηλαδή με την ικανοποιήση και την διέγερση που νιώθουμε καθώς ερχόμαστε σε επαφή με έναν άλλο άνθρωπο. Τι μπορώ να κάνω σαν γονέας;
- Καλλιεργώ μία σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί μου, ήδη από τα πρώτα χρόνια της ζωής του, η οποία θα μου διασφαλίσει μία συμμαχία κατά την εφηβεία. Ξεκινώντας από την παιδική ηλικία του μαθαίνω να αγαπάει και να σέβεται το σώμα του. Οι έφηβοι που έχουν ισχυρές σχέσεις με τους γονείς τους είναι λιγότερο πιθανό να κάνουν υπερβολική χρήση πορνό ή να βασίζονται στο πορνό για να αντιμετωπίσουν δυσάρεστα συναισθήματα. Επιπλέον, οι έφηβοι των οποίων η ζωή είναι δομημένη με δραστηριότητες, όπως ο αθλητισμός ή άλλα ενδιαφέροντα, έχουν λιγότερο χρόνο για να ασχοληθούν με το ίντερνετ και το πορνό.
- Εκπαιδεύουμε τον έφηβο σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους η ανθρώπινη οικειότητα, επαφή και σύνδεση διαφέρει από αυτό που απεικονίζεται στο πορνό. Εξηγούμε ότι αυτό που πρόκειται να δουν στο πορνογραφικό υλικό, ουδεμία σχέση έχει με την ανθρώπινη διασύνδεση.
- Αναγνωρίζουμε ότι το πορνό είναι εδώ για να μείνει και οι έφηβοι θα έχουν πρόσβαση σε αυτό ακόμη και τυχαία, συνεπώς οφείλουμε να προετοιμάσουμε το παιδί μας και όχι να «αγνοούμε» τον κίνδυνο. Οι προσπάθειες αποτροπής της έκθεσης σε πορνό στο σπίτι μπορεί να αποβούν στο αντίθετο αποτέλεσμα, καθώς άτομα από το περιβάλλον του εφήβου μπορεί να έχουν πρόσβαση. Επιπλέον, η απαγόρευση μπορεί ακούσια να κάνει τον έφηβο ακόμη πιο περίεργο για το απαγορευμένο. Η ενασχόληση με «απαγορευμένη» δραστηριότητα μπορεί να αυξήσει τη ντροπή που σχετίζεται με τη συμπεριφορά, η οποία δύναται να τροφοδοτήσει μεγαλύτερες προκλήσεις με το πορνό και τη σεξουαλικότητα στην ενήλικη ζωή.
Καλούμαστε να ανταπεξέλθουμε σε μια περίοδο που η τεχνολογία τρέχει με ιλλιγιώδεις ρυθμούς. Όσο δύσκολο κι αν είναι να ανοίξουμε μία συζήτηση για το σεξ με το παιδί μας αποτελεί τη μοναδική λύση, απέναντι στον κίνδυνο που ενέχει η έκθεση στο διαδίκτυο και αυξάνει τις πιθανότητες για ευσυνείδητη και ενημερωμένη χρήση.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.