Η σεξουαλική λειτουργία χωρίζεται σε τέσσερις φάσεις, οι οποίες διαδέχονται η μία την άλλη: την επιθυμία, τη διέγερση, τον οργασμό και την αποκατάσταση, όπου το άτομο επανέρχεται στο προηγούμενο στάδιο ηρεμίας. Ωστόσο, είναι πιθανό, σε κάθε μία από τις παραπάνω φάσεις να παρουσιαστούν προβλήματα που μπλοκάρουν τη γυναικεία σεξουαλικότητα και να εμποδίσουν την υγιή της έκφραση. Η γυναίκα βιώνει το σεξουαλικό πρόβλημα περισσότερο ψυχικά, με αρνητικές σκέψεις οι οποίες την επηρεάζουν σωματικά. Ο φόβος και η έλλειψη αυτοπεποίθησης εκφράζονται με αίσθημα μειωμένης ευχαρίστησης, δυσφορίας και σκέψης «υποχρεωτικής» συμμετοχής κάτω από την πίεση του συντρόφου. Δεν είναι λίγες οι φορές όπου η γυναίκα φαίνεται να μπερδεύεται μέσα στο «πρέπει» μιας σεξουαλικής επαφής, χάνοντας τον αυθορμητισμό της, τη σεξουαλική διέγερση, την ευχαρίστηση και τελικά τον οργασμό της.
Οι σεξουαλικές δυσλειτουργίες της γυναίκας χωρίζονται σε:
- Διαταραχή της σεξουαλικής επιθυμίας: χαρακτηρίζεται από μείωση μέχρι και απουσία διάθεσης της γυναίκας να εμπλακεί σε σεξουαλική δραστηριότητα, καθώς και απουσία φαντασιώσεων. Το πρόβλημα αυτό αποτελεί την πιο συχνή σεξουαλική διαταραχή της γυναίκας. Η σεξουαλική αποστροφή αναφέρεται στην έκλυση άγχους και στην πρόκληση αρνητικών συναισθημάτων ακόμα και στη σκέψη των γεννητικών οργάνων ή σε πιθανή σεξουαλική δραστηριότητα και είναι λιγότερο συχνή.
- Διαταραχή της σεξουαλικής διέγερσης: χαρακτηρίζεται από την απουσία κολπικής εφύγρανσης, αδυναμία διεύρυνσης του κολπικού χώρου και έλλειψη ευχαρίστησης. Συνήθως μαζί με το πρόβλημα αυτό παρουσιάζεται και δυσκολία ή απουσία οργασμού, καθώς η καλή σεξουαλική διέγερση είναι σημαντική προϋπόθεση, προκειμένου να μπορέσει η γυναίκα να απολαύσει την οργασμική της κορύφωση.
- Διαταραχές του οργασμού: Πρόκειται για την αδυναμία της γυναίκας να βιώσει την πλήρη ψυχοσωματική συμμετοχή που την οδηγεί στην οργασμική της κορύφωση κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης, αλλά και εκτός αυτής, όταν η ίδια δηλώνει αδυναμία κορύφωσης και στην επίμονη προσπάθεια ερεθισμού της κλειτορίδας με το χέρι της (κλειτοριδικός οργασμός) ή με το χέρι του συντρόφου της.
- Διαταραχές του πόνου:
Δυσπαρεύνια: πρόκειται για την κατάσταση όπου χαρακτηρίζεται από έντονο και επίμονο πόνο στην περιοχή των γεννητικών οργάνων πριν, κατά τη διάρκεια, ή μετά από τη σεξουαλική πράξη.
Κολεόσπασμος: Πρόκειται για τη σεξουαλική διαταραχή που εκφράζει τον έντονο ακούσιο σπασμό του έξω τριτημορίου του κόλπου, με αποτέλεσμα να μην είναι εφικτή η εισχώρηση του πέους στο γυναικείο κόλπο.
Τα αίτια των παραπάνω σεξουαλικών προβλημάτων μπορεί να οφείλονται είτε σε οργανικούς, είτε σε ψυχολογικούς, είτε σε μεικτούς παράγοντες. Στις περισσότερες περιπτώσεις η ψυχολογική κατάσταση της γυναίκας παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και είναι βέβαιο ότι ένα σεξουαλικό πρόβλημα θα την επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό. Η γυναίκα που βρίσκεται στη θέση αυτή δεν θα πρέπει να διστάσει να μιλήσει για το πρόβλημα που αντιμετωπίζει στο σύντροφό της και να διεκδικήσει την αντιμετώπισή του με την κατάλληλη βοήθεια. Η συμβολή του γυναικολόγου και του ειδικού ψυχικής υγείας, ψυχιάτρου ή ψυχολόγου, είναι πολύτιμη, προκειμένου να επανέλθει η σεξουαλική της λειτουργία και να αρχίσει να απολαμβάνει ξανά το σεξ με το σύντροφό της.