Η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών είναι μια σοβαρή και ευαίσθητη υπόθεση. Ένα έγκλημα που κανένα παιδί δεν θα έπρεπε να μένει αβοήθητο και μόνο. Ένα τραύμα που συνοδεύει το άτομο στη ζωή του, ειδικά σε περιπτώσεις όπου το ίδιο δεν το επικοινωνεί και δεν λαμβάνει την κατάλληλη ψυχική υποστήριξη. Στατιστικά στοιχεία που μας δίνουν αριθμούς, σε μία προσπάθεια καταγραφής της κακοποίησης, είναι πάντοτε μικρότερα από την πραγματικότητα, γιατί δυστυχώς στην πλειοψηφία των περιπτώσεων μένει κρυμμένη πίσω από μία πόρτα που κλείνει.
Η σεξουαλική κακοποίηση ενός παιδιού αποτελεί σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας, που δύναται να προκαλέσει αρνητικά αποτελέσματα στην ψυχική (ψυχιατρικές διαταραχές), σωματική και σεξουαλική (σεξουαλικές δυσλειτουργίες) υγεία του θύματος. Τα άτομα με ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία καταγράφουν υψηλότερο επιπολασμό σε δυσλειτουργίες (επιθυμία, διέγερση, οργασμός, πόνος), σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό.
Όπως σε κάθε κατάσταση που βιώνουμε, υπάρχουν παράγοντες και συνθήκες που μεσολαβούν και μας κάνουν να νιώθουμε καλύτερα, να βελτιωνόμαστε και να προχωράμε, να ελπίζουμε και να βρίσκουμε τη δύναμη να συνεχίσουμε ή χειρότερα, μας επιβαρύνουν, μας τραυματίζουν και μας κρατούν «ριζωμένους» στις δυσκολίες μας.
Υπάρχουν παράγοντες που ενισχύουν τις πιθανότητες το άτομο να έχει καλύτερη σεξουαλική λειτουργία και συνολική ευημερία όταν έχει υποστεί σεξουαλική κακοποίηση;
Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Sexual Medicine εξέτασε εάν η αυτο-συμπόνια και η ικανοποίηση από τη σχέση, επηρεάζουν την σεξουαλική λειτουργία σε άτομα που έχουν ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία.
Τι είναι η αυτο-συμπόνια;
Η αυτο-συμπόνια (self-compassion) αφορά την ικανότητα να αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας με αγάπη, σεβασμό και κατανόηση, ιδιαίτερα όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με δυσκολίες ή/και αποτυχίες. Δεν σημαίνει να αγνοούμε αυτό που μας έχει συμβεί, αντίθετα να το αναγνωρίζουμε και να το αποδεχόμαστε, να το «αγκαλιάζουμε» και να προχωράμε.
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι:
1. Η αυτο-συμπόνια μεσολαβεί στη συσχέτιση μεταξύ κακοποίησης και σεξουαλικής λειτουργίας, δηλαδή δρα προστατευτικά για την σεξουαλική υγεία.
2. Η ικανοποίηση από την σχέση αποτελεί επίσης παράγοντα προστασίας. Όταν υπήρχαν χαμηλά επίπεδα ικανοποίησης από τη σχέση, η σεξουαλική κακοποίηση συσχετίστηκε αρνητικά με τη σεξουαλική λειτουργία. Ενώ, όταν υπήρχαν μέτρια έως υψηλά επίπεδα ικανοποίησης από τη σχέση, η συσχέτιση μεταξύ σεξουαλικής κακοποίησης και σεξουαλικής λειτουργίας δεν ήταν σημαντική.
Η αυτο-συμπόνια έχει αναγνωριστεί ως ένας σημαντικός παράγοντας στη διαδικασία θεραπείας από τη σεξουαλική κακοποίηση, ωστόσο η τρέχουσα μελέτη προτείνει ότι οι θεραπευτικές παρεμβάσεις που υποστηρίζουν την αυτοσυμπόνια, σε συνδυασμό με την αντιμετώπιση της σεξουαλικής δυσλειτουργίας, είναι ευεργετικές.
Μια οικεία συντροφική σχέση, που προσφέρει ικανοποίηση, μπορεί να λειτουργήσει ως θεμελιώδης πτυχή της σεξουαλικής λειτουργίας. Κάθε δυσκολία που αντιμετωπίζει ένας άνθρωπος απαιτεί ολιστική διερεύνηση. Ο παράγοντας σχέση, αποτελεί σπουδαίο παρανομαστή στο κάθε μέρα μας και θετικό διαμεσολαβητή της ζωής μας, όταν χαρακτηρίζεται από επικοινωνία, ψυχική επαφή και σύνδεση με τον άνθρωπό μας.
Δεδομένου ότι μια ικανοποιητική σχέση μπορεί να περιορίσει τις αρνητικές επιπτώσεις ενός τραύματος (όπως η σεξουαλική κακοποίηση στην παιδική ηλικία) και να προάγει τη σεξουαλική λειτουργία, η συμμετοχή του συντρόφου στη θεραπεία της σεξουαλικής δυσλειτουργίας και άρα η θεραπεία ζεύγους είναι εξέχουσας σημασίας.
Ας μην ξεχνάμε ότι μία υγιής συντροφική σχέση μας φέρνει πιο κοντά στην υγεία και την μακροζωία.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.