Είναι βασικό να μπορούμε μέσω της ψυχανάλυσης και της ψυχοθεραπείας, να αναγνωρίσουμε αν έχουμε «κολλήσει» σε κάποιο στάδιο, πόσο αυτό επηρεάζει τη λειτουργικότητά μας στην ενήλικη πια ζωή και τις διαπροσωπικές σχέσεις μας, και να αλλάξουμε το μοντέλο συμπεριφοράς μας.
Βρεφική σεξουαλικότητα
0-3 ετών (Aναζήτηση):
- Μητρικός θηλασμός-Δακτυλικός θηλασμός-Αντικείμενα ηδονής με θηλασμό
- Τα κορίτσια αρχίζουν ν’ αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους ως κορίτσι και όχι ως αγόρι
- Εξερεύνηση και άγγιγμα των γεννητικών τους οργάνων
- Προσπάθεια ν’ αγγίξουν το σώμα της μητέρας έχοντας την περιέργεια και την ανάγκη σύγκρισης
- Επιθυμία να βγάζουν τα ρούχα τους και να κυκλοφορούν γυμνά
- Απόπειρες να δουν τους οικείους (π.χ., γονείς και αδέρφια) όταν είναι γυμνοί (π.χ., στο μπάνιο)
Νηπιακή σεξουαλικότητα
3-6 ετών (Aναγνώριση):
- Σωματική ταυτοποίηση (μαθαίνουν το σώμα τους σε σχέση με το όμοιο και το διαφορετικό)
- Εστιάζουν την ηδονή του στο σώμα τους (αυνανισμός) χωρίς οριοθέτηση της ατομικότητας και της ηθικής των ενηλίκων
- Μίμηση ερωτικών συμπεριφορών (π.χ., φίλημα, κράτημα χεριών) και αντιγραφή εικόνων και ρούχων του γονεϊκού τους περιβάλλοντος (π.χ., τα κορίτσια ντύνονται και βάφονται σαν τη μητέρα τους)
- Εξερεύνηση των απόκρυφων μερών του σώματος μέσα από παιχνίδια και δραστηριότητες με παιδιά αντίστοιχης ηλικίας του ίδιου και του αντίθετου φύλου (π.χ., παίζοντας «το γιατρό»)
- Εξιδανικεύουν και αντιγράφουν κοινωνικά πρότυπα και συμπεριφορές (π.χ., γάμο, σχέση)
- Κάνουν ερωτήσεις σχετικά με την αναπαραγωγή (π.χ., «από που έρχονται τα μωρά;»)
- Κοινωνικοποίηση και ομαδοποίηση σε δραστηριότητες με εγωκεντρική συμμετοχή και ανάγκη προσωπικού ενδιαφέροντος
Παιδική σεξουαλικότητα
6-9 ετών (Oμαδοποίηση και αποδοχή):
- Μιλούν για τα γεννητικά όργανα και τις λειτουργίες τους είτε με «παιδικό» λεξιλόγιο και αστείο τρόπο είτε με λέξεις που χρησιμοποιούν οι ενήλικες και με προκλητικό λόγο
- Ενισχύουν το φύλο τους μέσα από την ομάδα των ομοίων και ανταγωνίζονται τη διαφορετικότητα με μαχητικότητα και πρόκληση, «χτίζοντας» το χειρισμό της επικοινωνίας
- Ερωτοτροπούν αυθόρμητα και με την αθωότητά τους «πονηρεύουν» τις συμπεριφορές τους και εμπλέκονται στις πρώτες τους ερωτικές αναζητήσεις
- Δίνουν έμφαση στην εικόνα τους και στην «ομορφιά τους», κυρίως από το γονεϊκό θαυμασμό (σύνδρομο του καθρέφτη)
9-12 ετών (Tαυτοποίηση του φύλου):
- Η περίοδος της ήβης «αφυπνίζει» τις ορμόνες και ωριμάζει τα χαρακτηριστικά του φύλου
- Ενδιαφέρονται και ρωτούν για τις σωματικές αλλαγές που τους συμβαίνουν ή πρόκειται να συμβούν (π.χ., έμμηνος ρύση, αύξηση στήθους κλπ.)
- Εκφράζουν συχνά την περιέργειά τους για τη σεξουαλικότητα μέσω του Ίντερνετ που με το κινητό έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες πολλές φορές λαθεμένες, αλλά και στην ομάδα των συνομηλίκων κοριτσιών που το φλερτ αρχίζει να προδιαγράφεται και οι γονείς ν’ ανησυχούν
- Ενδιαφέρονται για τις ερωτικές σχέσεις και πιθανά αναζητούν να έχουν ένα ενδοσχολικό φλερτ
- Βιώνουν έντονα συναισθήματα όπως: ντροπή, αμηχανία, φόβο σχετικά με τη σεξουαλική τους αφύπνιση
Εφηβική σεξουαλικότητα
12-17 ετών (Κυρίαρχη εφηβεία):
- Βιολογική αφύπνιση και ανάπτυξη εξωτερικών γνωρισμάτων του φύλου (σωματική αλλαγή κορμού στους μαστούς, τους γλουτούς, τα άκρα, αλλαγή χρώματος φωνής και λόγου, τριχοφυΐα εφηβαίου, μασχάλης και κορμού, εμμηνορρυσία, συνειδητοί αυνανισμοί και κλειτοριδικοί-σκελικοί αυνανισμοί)
- Ορμονολογική ενεργοποίηση
- Έναρξη γονιμότητας
- Σεξουαλικές φαντασιώσεις
- Αισθάνονται ντροπή, αμηχανία, φόβο
- Εκφράζουν έντονο ενδιαφέρον για τις ερωτικές σχέσεις, ρωτούν και συζητούν γι’ αυτά τα θέματα
- Ολοκληρώνονται οι σωματικές αλλαγές
- Βιώνουν παράφορους έρωτες
- Νιώθουν έντονο πάθος μικρής διάρκειας
- Έναρξη σεξουαλικής ζωής
17-19 ετών (Εφηβικό κλείσιμο):
- Σταθερή εικόνα και αίσθηση εαυτού
- Σεξουαλική διεκδίκηση
- Αναζήτηση ερωτικού συντρόφου
- Ζουν τα δικά τους μυστικά
- Δεσμεύονται πιο έντονα συναισθηματικά από τα αγόρια
- Γονεϊκή οριοθέτηση και σεβασμός των επιλογών τους