Η σεξουαλική δυσλειτουργία είναι διαδεδομένη στις ενήλικες γυναίκες, επηρεάζοντας αρνητικά την ποιότητα ζωής τους. Οι αιτιολογικοί παράγοντες είναι πολύπλευροι, όπως χρόνιες παθήσεις, ψυχικές δυσκολίες, προβλήματα σχέσεων, φαρμακοθεραπείες. Είναι γνωστό ότι η έλλειψη σιδήρου φέρνει συμπτώματα όπως κόπωση, άγχος, κατάθλιψη και δυσκολία συγκέντρωσης. Όμως, αποτελεί έναν σχεδόν άγνωστο παράγοντα κινδύνου για σεξουαλική δυσλειτουργία, κυρίως στις γυναίκες. Η έλλειψη σιδήρου μπορεί να οφείλεται στην έμμηνο ρύση, εγκυμοσύνη, μη φυσιολογική αιμορραγία της μήτρας, σε διατροφικές ελλείψεις, χρόνιες ασθένειες και το πέρας της ηλικίας.
Τα ευρήματα βιβλιογραφικής ανασκόπησης που παρουσιάστηκε στο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ουρογυναικολογικής Εταιρείας τον Οκτώβριο του 2022 μας φανερώνουν συγκεκριμένες περιπτώσεις που η έλλειψη σιδήρου συχνά σχετίζεται με σεξουαλικές δυσλειτουργίες στη γυναίκα:
- Διατροφικές συνήθειες: Η χορτοφαγική διατροφή, η vegan, αλλά και άτομα που αντιμετωπίζουν διατροφικές διαταραχές συχνά έχουν ανεπαρκή επίπεδα σιδήρου. Ενώ, συγκεκριμένα οι διατροφικές διαταραχές συχνά συνυπάρχουν με σεξουαλικές δυσλειτουργίες.
- Αθλήτριες: Περιοριστικές δίαιτες και κακή απορρόφηση σιδήρου (λόγω εφίδρωσης και φλεγμονών) αποτελούν συχνές αιτίες που μπορεί να συμβάλλουν σε μειωμένα επίπεδα. Επιπλέον, η αμηνόρροια (απουσία εμμήνου ρύσεως) μπορεί να επηρεάσει τον κύκλο της σεξουαλικής λειτουργίας, αφού οι ορμόνες διαταράσσονται.
- Μη φυσιολογική αιμορραγία της μήτρας: Η έντονη εμμηνορροϊκή αιμορραγία η λεγόμενη μητρορραγία (πιθανές αιτίες ινομυώματα, πολύποδες , ενδομητρίωση κ.α.) αφορά έως και 3 στις 10 γυναίκες αφενός μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη σιδήρου, αφετέρου μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη σεξουαλική τους λειτουργία.
- Μετά τον τοκετό: 25-50% των γυναικών μπορεί να εμφανίσουν επιλόχεια αναιμία, η οποία δύναται να επιδεινώσει τα υπάρχοντα σεξουαλικά προβλήματα που υπάρχουν συχνά μετά τον τοκετό. Μεταξύ 41-83% των γυναικών έρχονται αντιμέτωπες με κάποια σεξουαλική δυσλειτουργία τους πρώτους μήνες μετά τον τοκετό (χαμηλή σεξουαλική επιθυμία, δυσκολία στη διέγερση και στην επίτευξη οργασμού, πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή).
- Φλεγμονές & παχυσαρκία: Συχνά λόγω αυξημένων επιπέδων της εψιδίνης (ορμόνη του αίματος που παράγεται στο ήπαρ και ρυθμίζει τον μεταβολισμό του σιδήρου) υπάρχει μειωμένη απορρόφηση και απελευθέρωση σιδήρου που προκαλεί λειτουργική ανεπάρκεια σιδήρου (το σώμα έχει αρκετό σίδηρο, αλλά δεν χρησιμοποιείται σωστά).
Ο σίδηρος αποτελεί την πιο κοινή ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών και μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο στην ψυχική και σεξουαλική μας υγεία, καθώς διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο στον τρόπο με τον οποίο το σώμα μας παράγει σημαντικές ορμόνες. Γι’ αυτό και οι έρευνες φανερώνουν μία σύνδεση μεταξύ των χαμηλών επιπέδων σιδήρου και των συμπτωμάτων άγχους και κατάθλιψης.
Η σωματική και σεξουαλική μας υγεία συνδέονται, διαμορφώνοντας η μία την γέφυρα ισορροπίας για την άλλη. Είναι σημαντικό να ακούμε το σώμα μας, το οποίο πολλές φορές δίνει σημάδια, είτε ψυχολογικών παραγόντων, είτε οργανικών. Με την βοήθεια ενός ειδικού μπορούμε να ενημερωθούμε έγκυρα και να κατευθυνθούμε στην θεραπευτική πορεία που ταιριάζει στις δικές μας ανάγκες.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.