Μόλις, τα τελευταία χρόνια, οι ερευνητές εξέτασαν την εμμονική σκέψη και τις ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές με επίκεντρο τις οικείες σχέσεις.
Συχνά, έχουμε κάποιες δεύτερες σκέψεις για το αν ο σύντροφός μας είναι κατάλληλος για εμάς και μας καλύπτει, παρατηρώντας τα μειονεκτήματα, αλλά και τα δυνατά του σημεία. Φανταστείτε αυτές οι σκέψεις να μετατρέπονται σε επίμονες αμφιβολίες και έντονη ανησυχία, που σταδιακά γίνονται χειρότερες και καταλαμβάνουν όλο και μεγαλύτερο μέρος της καθημερινότητάς μας.
Πιο συγκεκριμένα, η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή σχετιζόμενη με τη σχέση (Relationship Obsessive-Compulsive Disorder – ROCD) είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα είδος διαταραχής, όπου οι άνθρωποι έχουν επαναλαμβανόμενες, ανησυχητικές σκέψεις και ανάγκη να λαμβάνουν συνεχώς επιβεβαίωση για τη σχέση τους.
Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων συσχετίζεται αρνητικά με την ικανοποίηση από τη σχέση, ενώ προκαλεί:
-ντροπή
-ενοχή
-κλιμάκωση φόβου
-μείωση του συναισθηματικού δεσμού
Πρόκειται για μία κατάσταση παγίδευσης σε μία υπερανάλυση του τι συμβαίνει στη σχέση, ποια είναι τα συναισθήματα του συντρόφου κι αν είναι αληθινά, καθώς επίσης και εάν είναι ο ιδανικός. Οι επίμονες αυτές σκέψεις δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο άγχους, που φυσικά είναι εξαντλητικός, τόσο για το ίδιο το άτομο, όσο και για το σύντροφο.
Το άτομο που βιώνει την παραπάνω δυσκολία οδηγείται συνεχώς σε:
- Αμφιβολία για τον σύντροφο: Είναι ο «σωστός» ως προς πχ την συναισθηματική σταθερότητα, εμφάνιση, κοινωνικότητα, νοημοσύνη, ηθική; Είναι η σχέση «σωστή»; Με παράλληλη την συνεχή επανεκτίμηση της αγάπης προς τον σύντροφο.
- Σύγκριση: Μήπως θα μπορούσα να βρω κάποιον καλύτερο;
- Περιορισμένη σχεσιακή ικανοποίηση: Δυσκολία να αισθανθώ ευχαρίστηση και ευτυχία στη σχέση, λόγω της επίμονης ανησυχίας.
Η ROCD είναι μια ψυχική διαταραχή που μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την ποιότητα της σχέσης και της ζωής του ατόμου που υποφέρει. Επιπλέον, η επιρροή των συμπτωμάτων στο ερωτικό-συντροφικό πλαίσιο μπορεί να γενικευτεί σε άλλους σημαντικούς σχεσιακούς τομείς, όπως η γονεϊκή σχέση, με αμφιβολίες και ανησυχίες που εστιάζουν στα αντιληπτά σωματικά, κοινωνικά ή/και συμπεριφορικά ελαττώματα των παιδιών (parent-child ROCD).
Η επίσκεψη σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας μπορεί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε τα συμπτώματα και να καλλιεργήσουμε σταδιακά δεξιότητες διαχείρισης. Η δυσφορία που αισθανόμαστε σηματοδοτεί το καμπανάκι αναζήτησης στήριξης, ας μην το αγνοήσουμε και ας φερθούμε στον εαυτό μας με φροντίδα και αγάπη, καθώς κάθε πρόβλημα έχει τη λύση του αρκεί να την διεκδικήσουμε.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.