Τις τελευταίες μέρες γινόμαστε, για μία ακόμα φορά, θεατές μιας δυσάρεστης πραγματικότητας. Η Ελλάδα καίγεται ξανά! Από τη μία, εικόνες ανθρώπων που χάνουν τα σπίτια τους, ζώα που καίγονται αβοήθητα, «πνεύμονες πρασίνου» που γίνονται στάχτη και από την άλλη, πυροσβέστες και εθελοντές που, με αυταπάρνηση, δίνουν μία ατέρμονη μάχη με τις φλόγες.
Αν για έναν θεατή είναι δύσκολο να διαχειριστεί αυτές τις καταστροφικές εικόνες, τότε πώς νιώθει ένας άνθρωπος που καλείται να εγκαταλείψει το σπίτι του, ενώ οι φλόγες πλησιάζουν; Πόσο εύκολο είναι άραγε να αποφασίσεις να αφήσεις συνειδητά πίσω το σπίτι σου, όταν αποτελεί κομμάτι της ίδιας σου της ύπαρξης;
Βλέπουμε ανθρώπους που επιλέγουν να μείνουν και να προσπαθήσουν, με κάθε τρόπο, να προστατέψουν το σπίτι τους, με κίνδυνο την ασφάλειά τους. Είναι άραγε η υλική αξία ή κάτι βαθύτερο, αυτό που τους οδηγεί στην απόφαση να μην εγκαταλείψουν;
Το σπίτι μας ταυτίζεται με την ζωή μας, τους δεσμούς μας, την οικογένειά μας, την γειτονιά μας, τις στιγμές μας, τους κόπους μας, όλες τις αναμνήσεις, που συνθέτουν το ουσιαστικό νόημα της ύπαρξης.
Όταν καίγεται το σπίτι σου, χάνεις τις φωτογραφίες, τα βιβλία σου, τα ρούχα σου, το παιχνίδι που είχες κρατήσει από την παιδική σου ηλικία, την μυρωδιά και την θαλπωρή του σπιτιού σου, χάνεις ένα κομμάτι του εαυτού σου.
Είναι απώλεια υλική, με τεράστιο ψυχικό κόστος. Ο άνθρωπος που έρχεται αντιμέτωπος με μία τέτοια καταστροφή βιώνει οξύ στρες, μέσα σε μία κατάσταση σοκ, που τον οδηγεί, είτε στην απάθεια, την δυσκολία έκφρασης του συναισθήματος και τον αποπροσανατολισμό, είτε στην εξωτερίκευση του πόνου που νιώθει.
Είναι το τραύμα που μπορεί να παραμείνει, με μνήμες που θα έρχονται στο μυαλό, με εικόνες ή/και εφιάλτες στη διάρκεια του ύπνου, με εξάντληση ψυχική και σωματική. Επιπλέον, ένας άνθρωπος με ιστορικό ψυχικής διαταραχής διατρέχει κίνδυνο υποτροπής, αλλά και υψηλότερες πιθανότητες να εμφανίσει μετατραυματικό στρες.
Είναι το πένθος, που θα βιώσει ο άνθρωπος περνώντας από όλα του τα στάδια, την άρνηση, τον θυμό, την διαπραγμάτευση, την κατάθλιψη και τελικά την αποδοχή, την διαχείριση μίας νέας πραγματικότητας.
Μιας αλήθειας που μας διδάσκει πως τίποτε στη ζωή δεν είναι δεδομένο, αν, όμως, κάτι είναι στο «χέρι» μας, αυτό είναι η πρόληψη και αφορά τον καθέναν από εμάς ξεχωριστά. Η συλλογική ευθύνη έχει αφετηρία την ατομική υπευθυνότητα, το «χρέος» που έχει κάθε άνθρωπος να σέβεται και να προστατεύει τη φύση, το περιβάλλον, τη γειτονιά του, το σπίτι του.
Ας μην ξεχνάμε πως μπροστά στην απειλή της πυρκαγιάς δεν υπάρχει πλούσιος ή φτωχός, υπάρχει μόνο ο άνθρωπος.
Αγγελική Διδυμοπούλου, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια CBT, Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Δήμητρα Καρυοφύλλη, Κλινική Ψυχολόγος, Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.