Η ζήλια και η ζηλοτυπία αποτελούν δύο αισθήματα που μπορεί να διακατέχουν έναν άνθρωπο σε μια σχέση, ωθώντας τον σε χαρακτηριστικές συμπεριφορές αναζήτησης επιβεβαίωσης από τον σύντροφο του.
Αφενός, η ζήλια είναι ένα φυσιολογικό αίσθημα, που συνήθως προκύπτει όταν κάποιος αισθάνεται ότι χάνει την προσοχή ή την εκτίμηση του συντρόφου του σε σχέση με κάποιο τρίτο πρόσωπο, ενώ μπορεί να ενισχύσει τη σχέση, να αφυπνίσει το ενδιαφέρον, την επιθυμία και τον πόθο στους συντρόφους, αν την διαχειριστούν σωστά.
Αφετέρου, η ζηλοτυπία ή παθολογική ζήλια είναι μια υπερβολική και επιθετική μορφή ζήλιας. Χαρακτηρίζεται από παρανοϊκές σκέψεις και ακραίες συμπεριφορές ελέγχου. Ο ζηλότυπος σύντροφος μπορεί να εμποδίζει τον άλλον να έχει κοινωνικές επαφές, να ελέγχει το κινητό του, ή να εκφράζει υποψίες και κατηγορίες χωρίς βάση. Κάθε κίνηση κρύβει την απιστία και την ανηθικότητα και ερμηνεύεται ως προδοσία και εξαπάτηση. Ο ζηλότυπος βρίσκεται διαρκώς σε μία διαδικασία εξευτελισμού και αμφισβήτησης της σχέσης του και του συντρόφου του. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματική αποσύνδεση και ψυχική κόπωση, φέρνοντας τριβές στους συντρόφους, ακόμα και την διάλυση μιας σχέσης. Στην περίπτωση που κάποιος εμφανίζει ζηλότυπες τάσεις είναι χρήσιμο να κινητοποιηθεί στην αναζήτηση βοήθειας από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.
Πώς να διαχειριστείτε την ζήλια που νιώθετε για τον σύντροφο σας;
- Αναγνωρίστε το αίσθημα της ζήλιας και σκεφτείτε τι ακριβώς σας κάνει να ζηλεύετε και πού μπορεί να βασίζεται
- Επικοινωνείστε τις σκέψεις και τα δυσφορικά συναισθήματα σας με τον σύντροφο σας και εξηγήστε ποιες συμπεριφορές του σας προβληματίζουν
- Σκεφτείτε ποια μπορεί να είναι τα στοιχεία της σχέσης σας που δυσλειτουργούν και θα θέλατε να τα «δουλέψετε» μαζί σαν σύμμαχοι για να τα βελτιώσετε
- Δώστε χώρο στον σύντροφο σας να μιλήσει και ακούστε τον, χωρίς διάθεση κατηγορίας ή αμφισβήτησης
- Προσπαθήστε να μην προσκολλάστε στον σύντροφο σας και ενισχύστε την αυτονομία σας
- Δώστε χρόνο και προσοχή στην αυτοφροντίδα και την προσωπική σας εξέλιξη
- Αναζητήστε την βοήθεια ενός ειδικού αν αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να το διαχειριστείτε
Διδυμοπούλου Αγγελική
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια CBT
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.